dam

1.

is.

1. Ev, bina, tikili. Şəhərin dar küçələri, sıx həyətləri, qaranlıq damları onları təmin etmədi. M. C.. // Əsas binanın yanında tikilmiş və ona yapışıq otaq və s. Şərəfnisə xanım ikinci damda ahəstə ağlaya-ağlaya yun darayır. M. F. A.. Qara dam – bacası tavanının ortasında olduğu üçün daim hisli olan, pəncərəsiz, ibtidai ev; daxma. Kənddəki evlərin hamısı torpağın altında tikilmiş qara damlardan ibarət idi. İ. Ə.. Bütün kənd təkbacalı qara damlarda, ya ömründə gün üzü görməyən qabağı səkili tövlələrdə yaşayırdı. S. R..

2. Evin, binanın, tikilinin örtüsü. Dama çıxmaq. Damdan yağış dammaq. Kirəmit dam. Damı qırlamaq. – Biz eyvanda və damın üstündə vaxtımızı keçirirdik. C. M.. Hündür evlərin damlarını ağappaq qar örtmüşdü. M. İ.. Adamlar damın üstündə gecələyirdilər. Ə. M..

3. Bir, ya iki tərəfi açıq, üstüörtülü yer, tikili. <Əsgər bəy:> A kişi, indi bu dumanda, çiskində kazaklar tamam dam altına yığışıblar. M. F. A..

4. Heyvanları saxlamaq üçün qapalı yer; bina, tövlə. Komandan ilə Musa mal damına yanaşdılar. M. Hüs.. Qoyun, quzu, dana, xötək; Mal-qara dolur dama. B. V..

5. məc. Həbsxana, qazamat. Dama basmaq (qatmaq, salmaq) – həbs etmək, həbsə salmaq. Xülasə, qəzetləri bağlamaqda və yazıçılarını dama qatmaqda mən hökuməti haqlı tutmuram. C. M.. Dama girmək – həbs edilmək, həbsə alınmaq. <Kərəmov:> Olmaz da, pulları yemisən, üstündən su da içmisən. İndi dama girəndə ağlın başına gələr. S. Rəh..

◊ Bir dam(ın) altında – bir yerdə, bir evdə, bir mənzildə, bərabər, yanaşı. İndi bu adam <Zeynal> onunla bir dam altında bərabər yaşamaq istəməyirdi. S. H.. O zaman bir damın altında birləşən iki qəlbin bəxtiyarlığı məni qorxudurdu. İ. Ə..

2.

is. <fars.> klas. Tələ, cələ, tor. Zülfünü əhli-vəfa seydinə dam eyləyəli; Məni ol damə giriftar bilibdir, bilirəm. F.. Dam qurmaq – tələ qurmaq, hiylə düzəltmək. Xalqa bunlar hamı qurublar dam; Bir bunu anlamaz bu qövmi-avam. S. Ə. Ş..